Bir kelime var, hepimizin duyduğu, dilimize pelesenk olmuş bir deyim: “Ahım şahım!” Peki, gerçekten bu deyim ne kadar anlamlı? Ne kadar doğru? İşte burada devreye giriyor esas mesele. “Ahım şahım” deyimi, ne yazık ki bizim toplumsal dilimizin ve kültürümüzün adeta “iyi niyetli ama tembel” bir yansıması gibi. Birçok kişi bu deyimi kullanırken övgü, takdir ya da hayranlık anlamı taşıdığını düşünürken, aslında bu deyimin ne kadar yanlış anlaşıldığı konusunda büyük bir boşluk var. Gelin, hep birlikte bu deyimi sorgulayalım ve gerçekten ne ifade ettiğini biraz daha derinlemesine irdeleyelim.
Ahım Şahım: Bir Deyim Mi, Yoksa Sadece Kaba Bir İfadenin Gizlenmiş Halleri Mi?
Yapay Övgüler ve Yüzeysel Hayranlık
“Ahım şahım” deyimi, bir kişinin yaptığı bir şeyi veya sahip olduğu bir şeyi abartılı bir şekilde övmek için kullanılır. Fakat bu deyimin özellikle bazı durumlarda ne kadar yüzeysel ve boş olduğuna dikkat etmek gerekiyor. Ahım şahım diyerek, sanki bir kişi ya da bir şey çok değerliymiş gibi takdim ediyoruz ama gerçekte bu sadece lafı güzaf olmaktan öteye gitmiyor. Peki, gerçekten bu deyimi kullandığımızda, bir şeyi övüyor muyuz yoksa sadece takılıp duruyor muyuz?
Buna örnek vermek gerekirse: “Ahım şahım ne güzel şarkı söyledin!” Bu cümle, gerçekten söylediği şarkıya dair derin bir takdir içeriyor mu, yoksa sadece duygusal olarak anlık bir tepki mi? Çoğu zaman, bu deyimi kullandığımızda gerçekte hiçbir anlam taşımayan, sadece duruma uygun olarak kullanılmış kelimelerle karşılaşıyoruz. Şayet gerçekten bir övgü varsa, daha özgün ve spesifik ifadeler kullanmak her zaman daha anlamlı olmaz mı?
Bir Sözün Gücü: Deyimlerin Derinliği
Bir deyim, toplumun kelimeleri nasıl şekillendirdiğini ve kültürümüzün neyi önemsediğini gösteren bir araçtır. Fakat, “ahım şahım” gibi deyimler, zamanla anlamını yitirerek, sıradanlaştı ve neredeyse hiç bir derinlik taşımayan cümleler haline geldi. Tıpkı her şeyin mükemmel olduğu bir dünyada, sürekli “harika” ve “süper” demek gibi. Aslında bir kelimenin gücünü kaybetmesi, onu sürekli tekrar ettiğimizde, anlamını yok etmeye başlamamızla paralel bir durum.
Deyimlerin ne kadar güçlü bir dil öğesi olduğunu biliyoruz. Fakat “ahım şahım” deyimi, içi boş bir balon gibi. Aynı şekilde “aşkım şahsım” ya da “ne harika, ne şahane” gibi hep aynı kalıpların kullanılması da benzer bir sorunu gündeme getiriyor. Hadi diyelim ki birini övüyorsunuz, ama hangi yönünü övüyorsunuz? “Ahım şahım” kadar boş bir kelimeyle kime hitap etmiş oluyorsunuz?
Toplumsal Eleştirinin Deformasyonu: Neden Bu Kadar Kolayca Kullanıyoruz?
Evet, toplumsal bir eleştiriyi kolayca ve derinlemesine dile getirmek zordur. Ama yine de, toplumu derinlemesine sorgulamadan, sürekli “ahım şahım” deyimiyle övüp geçmek de bir o kadar tehlikeli. Ne yazık ki, her konuda kolayca hayranlık duymak, yüzeysel bir şekilde her şeye mükemmel demek, bizi düşünmeden hareket etmeye itiyor. İşte bu yüzden, “ahım şahım” deyiminin toplumsal yansıması da bazen eleştirilmesi gereken bir yön taşıyor. Durmadan harika bir şey söylemek, aslında her şeyin sıradanlaşmasına neden olabilir.
Hadi, bir dakika durup düşünelim: Gerçekten “ahım şahım” dediğimizde, bu kelime o kadar güçlü mü, yoksa bizler kendi duygularımızı manipüle etmek için mi kullanıyoruz? Kendi övgülerimizi, beklentilerimizi başkalarına dikte etmeye çalışıyoruz. İronik değil mi?
Sonuçta Ne Oluyor? Bir Değişim İçin Zaman Geldi!
“Ahım şahım” deyimi aslında sadece dilin bize sağladığı bir konforu ve kolaylığı gösteriyor. Bunu bir yere kadar kabul edebilirim; çünkü bazen gerçekten derinlemesine bir şey söylemek yerine basitçe bir tepki vermek gerekebilir. Ancak, sürekli ve durmaksızın “ahım şahım” diyerek bir şeyi övmek ya da abartmak, dilin zenginliğini yok ediyor. Belki de biraz daha özenli ve bilinçli bir dil kullanmaya başlama vakti gelmiştir.
Çünkü unutmayın: Deyimler sadece dilimizin değil, kültürümüzün de yansımasıdır. Her kelime, her deyim, bir anlam taşır. Ve bazen en basit deyimler bile, bize büyük bir derinlik sunabilir. Fakat bu “ahım şahım” gibi deyimlerin, aslında gerçekte bizlere ne kadar boş bir anlam sunduğunu fark etmek önemli bir adımdır.